Nếu bạn từng phát hiện vài chú mọt gạo lẩn khuất trong bao gạo ở góc bếp, đừng quá lo lắng hay hoảng hốt nhé. Thật ra, mọt là một phần tự nhiên trong quá trình sinh trưởng của hạt gạo.
TOMAX tin rằng, chỉ cần hiểu đúng về mọt gạo và cách bảo quản gạo đúng cách sẽ giúp bạn giữ được những hạt gạo thơm ngon, những bữa cơm nhà chất lượng và dinh dưỡng.
Vì sao có mọt gạo?
Mọt gạo có tên khoa học là Sitophilus Oryzae, là loài côn trùng nhỏ thường sống trong các loại ngũ cốc như gạo, lúa mì, ngô,.. Đặc biệt, gạo càng sạch, càng thơm, không có chất bảo quản sẽ càng được mọt “yêu thích”.
Mọt gạo trưởng thành có chiều dài khoảng 2-3mm, có răng sắc dài, vòi nhọn. Thoạt nhìn mọt gạo có màu nâu hoặc đen nhưng quan sát kỹ sẽ thấy phủ màu cam đỏ trên vỏ cánh.
Nhiều người cho rằng, gạo có mọt là do để lâu ngày hay gạo cũ. Tuy nhiên, bạn có biết, thật ra trứng của các loài mọt, sâu bướm thường đã bám vào hạt thóc ngay từ giai đoạn thu hoạch ngoài cánh đồng. Điều này hoàn toàn dễ hiểu, bởi vì trong quá trình sinh trưởng tự nhiên nơi đồng ruộng, mọi tồn tại đều là một phần của hệ sinh thái.
Với kích thước rất nhỏ, không thể nhìn thấy, khi gặp điều kiện thuận lợi, nóng ẩm như ở Việt Nam, những quả trứng bé xíu ấy sẽ nở thành mọt.Vì vậy, việc mọt xuất hiện không có nghĩa là gạo bẩn, gạo cũ hay kém chất lượng, mà đơn giản chỉ là do cách bảo quản chưa phù hợp với đặc tính tự nhiên của hạt gạo.
Gạo bị mọt có ăn được không?
Theo các nghiên cứu liên quan, ấu trùng tự nhiên trong gạo qua quá trình đun nấu, chất lượng và dinh dưỡng của hạt gạo không bị ảnh hưởng nên vẫn có thể ăn được bình thường.
Tuy nhiên, khi gạo có nhiều mọt trưởng thành, mọt sẽ ăn gần hết tinh bột bên trong hạt gạo, chỉ để lại lớp vỏ mỏng. Chính vì vậy, độ thơm ngon, hàm lượng dinh dưỡng và thẩm mỹ của gạo sẽ giảm đáng kể.
Cách bảo quản tránh mọt gạo hiệu quả, dễ thực hiện
Việc bảo quản gạo không đúng cách sẽ tạo điều kiện cho sâu mọt trong gạo phát triển. Hãy để TOMAX mách bạn cách ngăn ngừa mọt gạo, bảo quản gạo được lâu, an toàn và hiệu quả.
- Để gạo nơi khô thoáng, dùng vật đựng kín
- Độ ẩm lý tưởng để bảo quản gạo là khoảng 12-14%. Nên chọn nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp, không đặt gần bếp hay nơi sinh nhiệt.
- Không nên để gạo dưới đất, mà nên kê lên kệ, pallet gỗ hoặc giá cao để tránh hút ẩm từ nền nhà.
- Chọn các vật đựng gạo kín, có kích thước phù hợp với số lượng gạo của gia đình. Một số vật đựng gạo thường gặp như hộp đựng gạo chuyên dụng, chai nhựa, hộp nhựa, chum gạo, túi hút chân không,..
- Nên thường xuyên kiểm tra tình trạng gạo để phát hiện sớm nếu có dấu hiệu bất thường.
- Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh
- Để gạo trong tủ lạnh 4-5 ngày trước khi cho vào thùng gạo. Quá trình này sẽ hỗ trợ ngăn ngừa, tiêu diệt sâu mọt sinh sôi, phát triển.
- Nếu số lượng sử dụng ít, bạn có thể cho gạo vào túi zip hoặc hộp đựng kín và đặt trong ngăn mát tủ lạnh, có thể giữ gạo luôn tươi mới, không sâu mọt.
- Sử dụng một số nguyên liệu tự nhiên có khả năng xua đuổi mọt
- Tỏi: Bóc vài tép tỏi để nguyên vỏ, cho vào thùng gạo. Tỏi có mùi nồng giúp đuổi mọt hiệu quả.
- Ớt khô: Cho vài quả ớt khô nguyên trái vào hũ gạo. Lưu ý: không dùng ớt tươi vì dễ mốc.
- Lá nguyệt quế (lá thơm): Lá này có tinh dầu thơm, vừa kháng khuẩn vừa chống côn trùng nên được dùng rộng rãi.
- Vỏ chanh, cam phơi khô: Tạo hương thơm nhẹ, dễ chịu, đồng thời cản trở mọt phát triển.
Những nguyên liệu này hoàn toàn an toàn, không gây hại cho sức khỏe và không ảnh hưởng đến mùi vị gạo.
- Vệ sinh vật dụng đựng gạo
Dù cho đã dùng hết gạo thì trứng của sâu, mọt vẫn có khả năng còn lưu lại ở dưới đáy thùng. Vì vậy, bạn nên rửa sạch thùng gạo, phơi khô trước khi cho gạo mới vào.
Mẹo xử lý “cấp tốc” mọt gạo
Khi phát hiện gạo bị mọt, không nên vội bỏ đi, vì vẫn có thể xử lý sạch mọt và sử dụng tiếp nếu thực hiện đúng cách. Dưới đây là các bước trị mọt gạo an toàn, hiệu quả và được nhiều gia đình áp dụng thành công:
Phơi dưới nắng nhẹ
- Mọt gạo rất sợ ánh sáng, đặc biệt là ánh nắng mặt trời.
- Trải gạo mỏng trên mâm, khay hoặc tấm bạt sạch, để nơi có ánh nắng nhẹ vào buổi sáng (7h – 9h).
- Phơi khoảng 1–2 tiếng để kích thích mọt bò ra khỏi gạo.
- Tránh phơi quá lâu dưới nắng gắt vì có thể làm mất hương thơm tự nhiên và làm gạo khô giòn, dễ gãy.
Mẹo nhỏ: Dùng khăn mỏng phủ lên gạo khi phơi để tránh bụi bẩn hoặc côn trùng khác bay vào.
Rây/sàng gạo loại bỏ mọt
- Sau khi phơi, dùng rổ hoặc rây có lỗ nhỏ để sàng gạo, giúp tách mọt, trứng mọt và tạp chất.
- Lặp lại vài lần để làm sạch triệt để.
- Có thể dùng máy hút bụi mini hoặc quạt nhẹ để thổi bay mọt ra khỏi gạo nếu có nhiều.
Đuổi mọt gạo bằng máy sấy tóc
Một cách dễ làm và nhanh chóng hơn để đuổi mọt gạo là dùng máy sấy tóc. Bạn trải đều gạo ra mặt phẳng, dùng máy sấy tóc làm khô hạt gạo. Nhiệt độ nóng từ máy sấy tóc sẽ làm mọt bên trong gạo xuất hiện và bạn sẽ loại bỏ một cách dễ dàng.
Tuyệt đối không dùng hóa chất
Không nên dùng thuốc diệt côn trùng, thuốc xịt, bột chống mọt trong hoặc gần gạo vì:
- Hóa chất có thể ngấm vào gạo, gây độc hại nếu ăn phải.
- Gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ngộ độc, rối loạn tiêu hóa, thậm chí ung thư nếu tích tụ lâu dài.
Nếu cảm thấy gạo đã nhiễm nặng, có mùi lạ, hoặc xuất hiện nấm mốc, nên loại bỏ hoàn toàn để đảm bảo an toàn sức khỏe. Để tránh lãng phí, bạn chỉ nên mua gạo vừa đủ dùng trong khoảng 1-2 tháng và không nên tích trữ nhiều gạo trong nhà nhé.
Gạo Deli Rice đảm bảo quy trình sản xuất, bảo quản tránh mọt gạo xâm nhập
Là thương hiệu gạo Việt chất lượng cao của TOMAX Holding, gạo Deli Rice được sản xuất theo quy trình hiện đại, khép kín và kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu thu hoạch, xay xát đến đóng gói. Đồng thời, áp dụng công nghệ bảo quản tiên tiến giúp hạn chế tối đa nguy cơ mọt gạo xâm nhập.
Ngay sau khi xay xát, gạo được sấy khô, làm sạch tạp chất và đóng gói bằng bao bì kín chuyên dụng, giúp cách ly hoàn toàn với độ ẩm, không khí và côn trùng. Kho lưu trữ của TOMAX Holding được thiết kế khoa học, luôn duy trì nhiệt độ và độ ẩm tiêu chuẩn, hạn chế sự phát triển của mọt ngay từ đầu.
Ngoài ra, quy trình kiểm định chất lượng được thực hiện định kỳ, kiểm soát công trùng và sâu mọt theo phương pháp sinh học giúp đảm bảo mỗi hạt gạo khi đến tay người tiêu dùng đều đạt chuẩn sạch – thơm ngon – an toàn – có thời hạn sản xuất mới nhất.
Với Deli Rice, người tiêu dùng có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng mỗi ngày mà không lo về chất lượng hay nguy cơ mọt gạo, đồng thời góp phần bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Lựa chọn thương hiệu bán gạo uy tín, có chính sách bảo hành, hậu mãi tốt, đồng thời chủ động phòng ngừa mọt chính là cách thông minh để gìn giữ chất lượng bữa ăn mỗi ngày. Mong rằng, bài viết này sẽ giúp bạn “bỏ túi” những bí quyết diệt mọt hiệu quả và bảo quản gạo tránh khỏi mọt, giữ trọn vẹn hương vị và dinh dưỡng của gạo nhé.
*Nguồn tham khảo: Cơ quan Thực phẩm Singapore – https://www.sfa.gov.sg/food-safety-tips/food-risk-concerns/risk-at-a-glance/rice-weevils
Xem thêm:
Gạo ST25 lúa tôm 5kg khác gì túi 1kg hút chân không?
Khám phá sự khác biệt giữa gạo ST25 lúa tôm và gạo hữu cơ ST25
