Theo dữ liệu mới công bố bởi Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan, Việt Nam đã chính thức vượt qua Thái Lan để vươn lên vị trí thứ hai toàn cầu về xuất khẩu gạo.
Trong nửa đầu năm 2025 (từ tháng 1 đến tháng 6), Ấn Độ tiếp tục giữ vững ngôi vị số một thế giới khi xuất khẩu 11,68 triệu tấn gạo, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2024. Việt Nam đứng thứ hai với 4,72 triệu tấn, ghi nhận mức tăng nhẹ 3,6%. Trong khi đó, Thái Lan rơi xuống vị trí thứ ba khi chỉ xuất khẩu 3,73 triệu tấn gạo, giảm mạnh 27,3%. Các vị trí tiếp theo lần lượt thuộc về Pakistan (2,76 triệu tấn, giảm 20,2%) và Mỹ (1,4 triệu tấn, giảm 23,5%).
Thu hoạch gạo tại Việt Nam
Ông Charoen Laothamatas – Chủ tịch Hiệp hội Các nhà Xuất khẩu Gạo Thái Lan cho biết nguyên nhân khiến Thái Lan tụt hạng là do ngành gạo nước này đang đối mặt với “gọng kìm” của chi phí sản xuất cao và chi phí vận hành ngày càng tăng. Trong khi đó, tỷ giá đồng baht tăng mạnh cũng khiến gạo Thái mất đi lợi thế cạnh tranh về giá.
Tính đến cuối tháng 6, kim ngạch xuất khẩu gạo của Thái Lan chỉ đạt khoảng 75,57 tỷ baht (tương đương 2,34 tỷ USD), giảm sâu 36,4% so với cùng kỳ năm trước. Ông Charoen cho rằng các thị trường truyền thống đang dần chuyển hướng sang những nguồn cung có mức giá linh hoạt hơn như Việt Nam và Pakistan.
Dù vậy, Hiệp hội Gạo Thái Lan vẫn kỳ vọng sản lượng xuất khẩu trong tháng 7 có thể vượt mốc 600.000 tấn, nhờ nhu cầu tăng từ các thị trường lớn như Iraq, Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước châu Phi. Tuy nhiên, sự gia tăng đơn hàng này chủ yếu xuất phát từ xu hướng giảm giá gạo trên thị trường quốc tế.
Chuyên gia David Dawe từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) nhận định, ngành gạo toàn cầu đang bước vào một giai đoạn cạnh tranh mới, trong đó yếu tố then chốt không còn nằm ở sản lượng, mà là khả năng tối ưu hóa chi phí và thích ứng với nhu cầu tiêu dùng. Những quốc gia có chính sách linh hoạt và chuỗi cung ứng hiệu quả sẽ là bên chiếm ưu thế trong cuộc đua này.
Về phần mình, Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội từ biến động thị trường và duy trì được đà tăng trưởng ổn định trong 6 tháng đầu năm. Không chỉ tăng về sản lượng, thành công của Việt Nam còn đến từ chiến lược dài hạn, tập trung vào chất lượng và sự đa dạng của sản phẩm. Việt Nam đang ghi điểm mạnh trên thị trường quốc tế nhờ khả năng đa dạng hóa mặt hàng gạo từ gạo trắng phổ thông, gạo thơm ST, gạo hữu cơ đến gạo Japonica phục vụ các thị trường cao cấp như Nhật Bản và Hàn Quốc. Chính sự linh hoạt về chủng loại và giá cả đã giúp Việt Nam đứng vững giữa một thị trường đầy cạnh tranh, nơi mà chất lượng và giá trị thực được đặt lên hàng đầu.
Các doanh nghiệp Việt Nam cũng chủ động mở rộng thị trường, không chỉ tập trung vào các đối tác truyền thống như Philippines, mà còn hướng đến những thị trường tiềm năng và khó tính như Trung Quốc, châu Phi và châu Âu. Đây là một bước đi chiến lược, giúp giảm sự phụ thuộc và nâng cao sức cạnh tranh trong dài hạn.
Song song đó, Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, tái cơ cấu vùng trồng, hiện đại hóa chuỗi cung ứng và kiểm soát chất lượng đầu vào. Chính phủ và doanh nghiệp trong nước phối hợp chặt chẽ để thúc đẩy áp dụng truy xuất nguồn gốc, kiểm soát dư lượng hóa chất, cũng như thúc đẩy đàm phán thương mại song phương tạo điều kiện thuận lợi để gạo Việt tiếp cận những thị trường khó tính nhất.
Một điểm nhấn không thể không nhắc đến là sự thành công của các giống gạo chất lượng cao như ST24, ST25 từng giành giải thưởng quốc tế và hiện đang chinh phục những thị trường khó tính. Gạo Việt Nam đang từng bước được định vị như một thương hiệu quốc gia chứ không chỉ là một mặt hàng nông sản.
Xuất khẩu gạo Việt Nam tăng trưởng cao
Theo nhận định của các chuyên gia, giá gạo trong thời gian tới sẽ tiếp tục chịu áp lực do nguồn cung toàn cầu tăng mạnh, trong khi nhu cầu có dấu hiệu chững lại. Điều này sẽ khiến cạnh tranh giữa các nhà xuất khẩu càng trở nên gay gắt, buộc ngay cả những quốc gia có truyền thống xuất khẩu lâu đời cũng phải điều chỉnh chiến lược để giữ vững thị phần.
Nguồn: https://tuoitre.vn/viet-nam-vuot-thai-lan-tro-thanh-nuoc-xuat-khau-gao-lon-thu-hai-the-gioi-20250804155104559.htm
