Không chỉ tự hào là thủ phủ cà phê, Đắk Lắk còn là địa phương đứng đầu khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ về diện tích trồng lúa, đứng thứ 2 cả nước về năng suất. Với hương vị thơm ngon, khác biệt, gạo Đắk Lắk được đánh giá rất cao và có nhiều triển vọng.
“Hạt ngọc” nơi đại ngàn
Năm 1980, tỉnh Đắk Lắk chỉ có 7.500ha lúa nước. Đến nay, diện tích cây trồng này đã hơn 100.000ha, năng suất bình quân đạt gần 70 tạ/ha, đứng đầu khu vực và thứ 2 so với cả nước, chỉ sau Phú Yên.
Đắk Lắk sở hữu đặc thù khí hậu ôn hòa, nước tưới tiêu nơi thượng nguồn tinh khiết, đất đai màu mỡ với các bãi bồi trù phú, trĩu nặng phù sa từ những dòng sông lớn như Krông Nô, Krông Ana,… Nhờ vậy, lúa trồng tại Đắk Lắk luôn đạt chất lượng cao, tạo nên những hạt gạo dẻo thơm, gói trọn tinh túy của vùng Tây Nguyên. Điều này đã giúp cho sản phẩm lúa gạo ở Đắk Lắk lợi thế cạnh tranh mà ít vùng nào có được.
Bên cạnh giống lúa rẫy – giống gen quý đang được bảo tồn, nhiều giống lúa chất lượng cao như Đài thơm 8, RVT, ST24, ST25, HT1,… được địa phương canh tác cũng đều cho hiệu quả và chất lượng cao vượt trội.
Điển hình như HTX Thăng Bình (Thôn 2, xã Cư Kty, huyện Krông Bông, Đắk Lắk) vừa thành công xuất khẩu 6 tấn gạo ST sang thị trường New Zealand. Khi biết gạo Đắk Lắk thơm ngon, doanh nghiệp đối tác đã đến tận “vùng quê hẻo lánh” để khảo sát và chọn mua gạo nơi đây.
Gạo đặc sản, trồng ở Đắk Lắk lại càng ngon
Gạo ST25 hình thành từ dòng lúa thơm đặc sản Sóc Trăng ST, phù hợp với thổ nhưỡng vùng đồng bằng sông Cửu Long và được công nhận là gạo ngon nhất thế giới. Tuy nhiên, khi đem trồng ở Đắk Lắk thì bất ngờ chất lượng gạo còn được đánh giá là ngon hơn.
Nhiều chuyên gia và doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo cũng đã công nhận, lúa trồng tại Đắk Lắk chất lượng cao, gạo ngon và đặc biệt hạt lúa giữ được hương thơm đặc trưng rất lâu.
Kỹ sư Hồ Quang Cua – “cha đẻ” của giống lúa ST25 khẳng định: “Gạo ở Đắk Lắk có chất lượng rất khác biệt. Cùng một giống lúa, nhưng nếu được trồng ở Đắk Lắk sẽ cho hạt gạo thơm ngon hơn, đặc biệt hơn và rất có tiềm năng xuất khẩu”.
Nổi bật như gạo ST25 Deli Rice của công ty TNHH TOMAX Holding, không chỉ sử dụng giống lúa thuần chủng, mà còn xây dựng vùng trồng lúa theo hướng sinh thái tại Đắk Lắk – Nơi cao nguyên đất giàu phù sa, nguồn nước sạch, trong lành và tinh khiết nhất. Nhờ vậy mà gạo ST25 Deli Rice được rất nhiều khách hàng ưa chuộng bởi chất lượng thượng hạng, hương vị tinh tế và giá trị dinh dưỡng cao.
Nâng tầm lúa gạo Đắk Lắk
Mặc dù diện tích và năng suất đứng đầu khu vực Tây Nguyên, nhưng hoạt động sản xuất lúa gạo ở Đắk Lắk vẫn gặp không ít khó khăn.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk, quy mô sản xuất lúa của tỉnh hầu như còn nhỏ lẻ, chưa có sự kết nối chặt chẽ giữa sản xuất – chế biến – thị trường, chất lượng và sản lượng không đồng nhất, rất khó để đưa sản phẩm lúa gạo chất lượng cao tiếp cận trực tiếp vào chuỗi giá trị toàn cầu.
“Đặc trưng địa hình cao nguyên không thể phát triển cánh đồng mẫu lớn như đồng bằng, nên Đắk Lắk cần ứng dụng quy trình công nghệ, kỹ thuật canh tác tiên tiến, kinh tế số,…theo mô hình liên kết bền vững trên cơ sở chuỗi giá trị của ngành hàng lúa gạo. Từ đó, “cánh đồng nhỏ” trở thành “vùng nguyên liệu lớn”, kết hợp tạo ra các sản phẩm đặc thù sẽ đủ sức giúp Đắk Lắk cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường thế giới” – GS Bùi Chí Bửu, nguyên Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL chia sẻ.
Trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, định hướng đến năm 2030, tỉnh Đắk Lắk cũng xác định lúa gạo là mặt hàng chủ lực và ưu tiên triển khai các giải pháp nhằm nâng cao giá trị, phát triển bền vững, tăng hiệu quả kinh tế cho người nông dân và đảm bảo an ninh lương thực.
Theo đó, tỉnh sẽ xác định lại bộ giống phù hợp với từng vùng, quy hoạch các khu vực sản xuất tập trung để có sự liên kết và đồng nhất về chất lượng. Bên cạnh đó, xây dựng các mô hình ứng dụng công nghệ cao, phổ biến kỹ thuật canh tác tiên tiến và liên kết với các doanh nghiệp để đưa sản phẩm ra thị trường nội địa và xuất khẩu.
Với hướng đi đúng đắn, nỗ lực của nhà nông cùng các cơ chế, chính sách phù hợp, Đắk Lắk hứa hẹn là trung tâm sản xuất gạo chất lượng cao hàng đầu Việt Nam, đáp ứng thị trường trong nước và vươn xa hơn trên “bản đồ lương thực” thế giới.
