Để đạt hiệu quả tối ưu trong việc chăm sóc cây trồng, bà con nên nắm rõ một số lưu ý khi sử dụng phân hữu cơ không thể bỏ qua. Nếu không biết cách sử dụng đúng, phân hữu cơ có thể gây ra những tác dụng ngược và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Bài viết này Tomax Holding sẽ giúp bạn nắm rõ một số lưu ý khi bón phân hữu cơ cho cây.
Nguyên tắc vàng khi bón phân hữu cơ cho cây trồng
Việc bón phân hữu cơ cho cây trồng không chỉ là việc cung cấp dinh dưỡng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất cây. Để cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao, việc tuân thủ các nguyên tắc bón phân hữu cơ là vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những nguyên tắc bón phân mà bạn cần lưu ý.
Chọn đúng loại phân bón hữu cơ
Việc lựa chọn phân bón phù hợp không đơn giản như chúng ta nghĩ, nhất là khi thị trường phân bón đang rất đa dạng với nhiều nguồn gốc khác nhau, từ phân sản xuất trong nước, nhập khẩu, đến các loại phân tự ủ. Để chọn được loại phân tốt nhất, cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
Phân bón có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng: Phân bón giả, kém chất lượng đang tràn lan trên thị trường và có thể gây hại nghiêm trọng cho cây trồng. Những loại phân này không chỉ không mang lại giá trị dinh dưỡng cho cây mà còn có thể gây tổn thương cho đất và hệ sinh thái. Vì vậy, việc lựa chọn phân bón từ các công ty, đại lý uy tín, có chứng nhận hợp quy là điều tối quan trọng.
Chọn phân có hàm lượng hữu cơ và NPK phù hợp: Mỗi loại phân bón sẽ có thành phần dinh dưỡng khác nhau, và bạn nên lựa chọn dựa trên nhu cầu dinh dưỡng của cây. Phân hữu cơ từ nguồn động vật (như phân gà, bò, dê, dơi) hoặc rác thải hữu cơ là những lựa chọn phổ biến và cung cấp hàm lượng hữu cơ cao, giúp cây phát triển bền vững.
Trau dồi kiến thức về phân bón, không theo xu hướng mù quáng: Làm nông nghiệp là công việc lâu dài, đòi hỏi kiến thức sâu rộng và sự tỉnh táo. Việc học hỏi và hiểu biết về các loại phân bón sẽ giúp bạn tránh bị lừa đảo bởi những chiêu trò tiếp thị và không chạy theo các xu hướng bón phân không có cơ sở khoa học. Hãy luôn cân nhắc kỹ trước khi sử dụng bất kỳ loại phân bón nào.
Bón phân đúng thời điểm
Mỗi loại cây trồng có chu kỳ sinh trưởng khác nhau, vì vậy bón phân đúng thời điểm là yếu tố quan trọng để đảm bảo cây nhận được lượng dưỡng chất cần thiết vào đúng giai đoạn phát triển.
- Giai đoạn cây con: Đây là lúc cây cần lượng dinh dưỡng lớn để phát triển bộ rễ và thân lá, vì vậy cần bổ sung phân hữu cơ đầy đủ.
- Giai đoạn hình thành quả: Bón phân vào thời điểm này giúp cây có đủ dưỡng chất để phát triển hoa và quả, tăng năng suất.
- Sau thu hoạch: Đây là giai đoạn cây cần được hồi phục và tích lũy dưỡng chất cho mùa vụ tiếp theo. Hãy bổ sung phân bón để cây phục hồi sức khỏe và chuẩn bị tốt cho vụ mới.
Ngoài ra, mỗi loại cây (cây ăn quả, cây rau màu, cây công nghiệp lâu năm) sẽ có những giai đoạn bón phân khác nhau. Để chắc chắn, bạn nên tham khảo ý kiến của các kỹ sư nông nghiệp hoặc tìm hiểu kỹ tài liệu về chu kỳ phát triển của cây trồng trước khi tiến hành bón phân.
Bón đúng liều lượng
Bón phân theo ước lượng hoặc theo cảm tính có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực. Nếu bón quá ít, cây không đủ dinh dưỡng để phát triển, còn bón quá nhiều có thể gây ra hiện tượng “sốc phân,” làm cây yếu đi, héo úa hoặc thậm chí chết.
- Đọc kỹ hướng dẫn: Hầu hết các bao phân bón đều có in sẵn liều lượng khuyến nghị. Hãy đọc kỹ và tuân thủ liều lượng này để đảm bảo cây trồng nhận đủ dinh dưỡng mà không bị dư thừa.
- Tư vấn từ chuyên gia: Nếu bạn không chắc chắn về liều lượng, hãy hỏi ý kiến từ người bán hoặc các chuyên gia nông nghiệp để được tư vấn cụ thể và tránh lãng phí phân bón.
Bón phân đúng cách
Việc bón phân sai vị trí có thể làm giảm hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng của cây và lãng phí phân bón. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng khi bón phân:
- Vị trí bón phân: Để đạt hiệu quả tốt nhất, nên bón phân cách gốc cây khoảng 2/3 khoảng cách từ gốc đến tán cây, hoặc ở vị trí mà tán cây đổ bóng xuống. Đây là nơi mà rễ cây tập trung, có khả năng hấp thụ dưỡng chất tốt nhất. Bón trực tiếp vào gốc cây không chỉ gây lãng phí mà còn có thể làm nóng rễ cây, gây hại cho cây.
- Đảm bảo độ ẩm sau khi bón phân: Phân bón hữu cơ cần độ ẩm để hòa tan và cung cấp dinh dưỡng cho cây. Vì vậy, việc tưới nước sau khi bón phân hoặc bón phân vào thời điểm mưa là rất cần thiết để cây có thể hấp thụ tốt nhất. Đừng để phân bón bị khô hoặc không được hoà tan, điều này sẽ làm giảm hiệu quả của việc bón phân.
Lưu ý khi sử dụng phân hữu cơ để đạt mùa vụ bội thu
Phân hữu cơ không chỉ đóng vai trò cung cấp dưỡng chất cho cây trồng mà còn là yếu tố then chốt quyết định đến năng suất và chất lượng mùa vụ. Để tối ưu hóa hiệu quả của phân bón hữu cơ, bạn cần biết một số lưu ý khi sử dụng phân hữu cơ sau đây:
Kiểm tra nhu cầu dinh dưỡng phù hợp
Mỗi loại cây trồng có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, do đó việc chọn đúng loại phân bón hữu cơ và cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết cho từng loại cây là cực kỳ quan trọng. Ví dụ, bón phân hữu cơ cho cây ăn quả cần phân giàu Kali để phát triển trái, trong khi các loại rau màu có thể yêu cầu nhiều phân đạm hơn để phát triển nhanh. Hãy kiểm tra kỹ nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của từng cây trồng trong từng giai đoạn phát triển như giai đoạn ra lá, ra hoa, và hình thành quả.
Cần theo dõi biểu hiện của cây để điều chỉnh phân bón kịp thời. Nếu cây có dấu hiệu thiếu dưỡng chất như lá vàng, chậm lớn, hoa và quả không đạt chất lượng, hãy bổ sung phân bón phù hợp để cải thiện tình hình.
Thử nghiệm các loại phân bón hữu cơ
Mỗi loại phân bón hữu cơ có thành phần dinh dưỡng khác nhau và phù hợp với từng loại cây, điều kiện khí hậu và đất đai. Không có loại phân bón nào là “tốt nhất” cho mọi trường hợp, vì vậy việc thử nghiệm các dòng sản phẩm khác nhau là cần thiết. Bạn có thể thử phân bón từ nguồn phân trùn quế, phân gà, phân dơi, hoặc các loại phân ủ từ thực vật như đậu nành, bánh dầu, để tìm ra sản phẩm tối ưu nhất cho cây trồng của mình.
Hãy bắt đầu thử nghiệm với lượng nhỏ trên một số cây trước khi áp dụng rộng rãi cho toàn bộ vườn cây. Điều này giúp bạn đánh giá được hiệu quả và tránh lãng phí phân bón nếu loại phân đó không phù hợp.
Đảm bảo sự tương thích với đất trồng
Hiệu quả của phân bón hữu cơ phụ thuộc rất lớn vào đặc tính của đất, bao gồm độ pH, độ phì nhiêu, và cấu trúc đất. Đất có độ pH không phù hợp có thể làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất của cây, trong khi đất bạc màu cần được bổ sung thêm vi sinh vật và chất hữu cơ để cải thiện. Trước khi bón phân, hãy kiểm tra độ pH và độ tơi xốp của đất để chắc chắn rằng phân bón hữu cơ có thể phát huy tối đa tác dụng.
Để đảm bảo hiệu quả lâu dài, bạn nên định kỳ cải tạo đất bằng cách thêm vào các chất cải tạo đất như vôi (nếu đất bị chua) hoặc bổ sung phân hữu cơ vi sinh để duy trì hệ vi sinh vật có lợi. Điều này sẽ giúp cây phát triển tốt hơn qua các mùa vụ.
Chia nhỏ lượng phân bón và bón đúng thời điểm
Phân hữu cơ cần thời gian để phân giải và cung cấp dưỡng chất cho cây, vì vậy việc bón một lượng lớn cùng lúc có thể dẫn đến lãng phí và làm cây bị “sốc” phân. Thay vào đó, bạn nên chia nhỏ lượng phân bón và bón theo từng đợt, cách nhau từ 7-10 ngày tùy theo nhu cầu của cây. Điều này giúp cây hấp thụ dưỡng chất tốt hơn và duy trì sức sống mạnh mẽ.
Thời điểm bón phân rất quan trọng. Hãy bón phân vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, tránh bón vào những ngày nắng gắt hoặc trước khi trời mưa lớn để đảm bảo phân không bị rửa trôi và cây có đủ thời gian hấp thụ dinh dưỡng.
Duy trì độ ẩm và kết hợp các biện pháp chăm sóc khác
Một lưu ý khác khi sử dụng phân hữu cơ là phân cơ cần độ ẩm để hòa tan và thấm vào đất, cung cấp dưỡng chất cho cây. Vì vậy, sau khi bón phân, hãy đảm bảo tưới đủ nước hoặc bón vào thời điểm sau khi trời mưa để phân bón có thể phát huy tác dụng tốt nhất. Ngoài ra, kết hợp việc bón phân với các biện pháp chăm sóc khác như cắt tỉa, làm cỏ, và phòng trừ sâu bệnh để đảm bảo cây trồng phát triển toàn diện.
Khi bón phân hữu cơ, bạn có thể kết hợp với việc phủ gốc cây bằng lớp mùn hữu cơ (như lá cây khô, rơm rạ) để giữ ẩm cho đất, ngăn chặn cỏ dại và giúp phân bón phân giải đều đặn hơn.
Theo dõi và điều chỉnh kịp thời
Cây trồng là hệ thống sống và có thể thay đổi nhu cầu dinh dưỡng theo mùa vụ, thời tiết và môi trường xung quanh. Hãy thường xuyên theo dõi tình trạng của cây để điều chỉnh lượng phân bón hoặc thay đổi loại phân phù hợp với nhu cầu thực tế. Điều này sẽ giúp bạn tối ưu hóa năng suất và chất lượng cây trồng mà không gây lãng phí phân bón hay tài nguyên.
Nếu cây có dấu hiệu dư thừa phân bón như lá vàng, mầm bị cháy, héo úa, hãy ngay lập tức ngưng bón phân và rửa đất bằng cách tưới nhiều nước để loại bỏ phần phân dư. Sau đó, hãy điều chỉnh lượng phân trong các lần bón tiếp theo để cây hồi phục.
Những sai lầm khi sử dụng phân hữu cơ và cách khắc phục hiệu quả
Sau khi tìm hiểu về những lưu ý khi sử dụng phân hữu cơ, hãy cùng Tomax phân tích những sai lầm thường gặp khi sử dụng phân hữu cơ để có cách khắc phục thường kịp thời. Sử dụng không đúng cách có thể gây hại nghiêm trọng đến cây trồng và môi trường. Dưới đây là những sai lầm khi sử dụng phân hữu cơ mà bà con cần tránh:
Bón quá nhiều phân
Nguyên nhân: Nhiều người cho rằng bón nhiều phân sẽ giúp cây phát triển nhanh hơn, tuy nhiên đây là quan niệm sai lầm. Khi bón quá nhiều phân, đặc biệt là các loại phân có chứa đạm, cây có thể bị “sốc” do nồng độ muối cao trong đất.
Hậu quả: Gây phồng rễ, cháy lá và có thể làm chết cây do cây không chịu nổi áp lực từ lượng phân thừa. Tình trạng này còn khiến cây bị mất khả năng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ đất.
Cách khắc phục: Hãy bón phân theo đúng liều lượng và đúng thời điểm theo hướng dẫn trên bao bì hoặc tư vấn từ các chuyên gia nông nghiệp. Nếu lỡ bón quá nhiều, hãy tưới nước nhiều để rửa trôi phân thừa, giúp cây phục hồi.
Bón phân không đều
Nguyên nhân: Bón phân không đều hoặc chỉ tập trung vào một số cây có thể dẫn đến việc cây phát triển không đồng nhất. Một số cây nhận quá nhiều dinh dưỡng, trong khi số khác lại bị thiếu.
Hậu quả: Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng của mùa vụ, đồng thời tạo ra sự phát triển không đều trong vườn cây.
Cách khắc phục: Bón phân đều quanh gốc cây, phân bố phân rộng khắp để tất cả các cây có thể hấp thụ dinh dưỡng một cách đồng đều. Tránh bón phân tập trung vào một vị trí duy nhất để không làm cây bị nghẽn dinh dưỡng.
Bón phân khi trời nắng gắt
Nguyên nhân: Bón phân khi trời nắng gắt khiến đất nhanh chóng bị khô, làm rễ cây bị sốc nhiệt và không thể hấp thụ được dinh dưỡng.
Hậu quả: Cây bị héo úa, chậm lớn, lá có thể bị cháy, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây.
Cách khắc phục: Nên bón phân vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, khi nhiệt độ thấp và đất còn ẩm, giúp phân bón thẩm thấu vào đất và cây hấp thụ tốt hơn. Tránh bón phân vào những giờ nắng đỉnh điểm để bảo vệ cây.
Bón phân trực tiếp lên lá
Nguyên nhân: Một số người nhầm tưởng rằng bón phân trực tiếp lên lá sẽ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng, nhưng thực tế điều này có thể gây hại.
Hậu quả: Lá bị cháy do tiếp xúc với phân bón, gây tổn thương và làm giảm khả năng quang hợp của cây, ảnh hưởng đến sự phát triển chung.
Cách khắc phục: Chỉ nên bón phân vào gốc cây, sau đó tưới nước để phân bón hòa tan và ngấm vào đất. Điều này giúp cây hấp thụ dinh dưỡng qua rễ một cách hiệu quả và an toàn.
Không ủ phân trước khi sử dụng
Nguyên nhân: Một số loại phân hữu cơ như phân bò, phân gà cần phải được ủ kỹ trước khi sử dụng để tiêu diệt mầm bệnh và loại bỏ các chất độc hại.
Hậu quả: Sử dụng phân chưa ủ có thể mang mầm bệnh vào đất, gây hại cho cây trồng, làm giảm năng suất và chất lượng của cây.
Cách khắc phục: Hãy ủ phân theo đúng quy trình trước khi sử dụng. Thời gian ủ thường từ 4-6 tuần, tuỳ loại phân, để đảm bảo phân đã chín kỹ và an toàn cho cây trồng. Hoặc lựa chọn các loại phân hữu cơ đã qua xử lý như phân hữu cơ Đất Xanh có thể bón trực tiếp mà không cần ủ trước.
Sử dụng phân hữu cơ kém chất lượng
Nguyên nhân: Trên thị trường hiện nay có nhiều loại phân hữu cơ không rõ nguồn gốc, chứa tạp chất và mầm bệnh gây hại cho cây trồng.
Hậu quả: Phân bón kém chất lượng không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của đất và môi trường.
Cách khắc phục: Luôn chọn mua phân bón từ các nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận chất lượng và nguồn gốc rõ ràng. Điều này không chỉ đảm bảo hiệu quả bón phân mà còn an toàn cho cây trồng và đất trồng.
Không kết hợp phân hữu cơ với các biện pháp chăm sóc khác
Nguyên nhân: Phân hữu cơ chỉ cung cấp dưỡng chất cho cây, nhưng để cây phát triển tốt, cần kết hợp với các biện pháp chăm sóc khác như tưới nước, làm cỏ và phòng trừ sâu bệnh.
Hậu quả: Nếu chỉ bón phân mà không chăm sóc đúng cách, cây sẽ không phát triển toàn diện, dễ mắc sâu bệnh, ảnh hưởng đến năng suất.
Cách khắc phục: Kết hợp việc bón phân hữu cơ với các biện pháp chăm sóc khác như tưới nước đủ, làm cỏ, vun xới và phòng trừ sâu bệnh định kỳ. Điều này giúp cây khỏe mạnh, phát triển tốt và cho năng suất cao.
Thời điểm bón phân hữu cơ tốt nhất trong ngày
Thời điểm tốt nhất để bón phân hữu cơ là vào buổi sáng sớm, trước 10 giờ, khi cây có thời gian làm việc dài và hấp thụ dinh dưỡng tối ưu. Bón phân vào buổi chiều muộn cũng có thể chấp nhận, nhưng hiệu quả không bằng buổi sáng.
Với cây trồng trong chậu, khi bón phân cho cây, hãy pha loãng phân bón với nước theo tỷ lệ 1 kg phân pha với 200 lít nước hoặc 1 muỗng canh pha 4 lít nước, sau đó tưới lên gốc cây. Định kỳ bón phân từ 1-2 tuần một lần để đảm bảo cây luôn nhận được đủ dinh dưỡng.
Tuân thủ các lưu ý khi sử dụng phân hữu cơ cho cây trồng sẽ giúp bạn không chỉ tối ưu hóa quá trình chăm sóc mà còn đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa đều đặn. Lựa chọn phân hữu cơ chất lượng, bón phân đúng liều lượng và thời điểm sẽ giúp cây của bạn luôn xanh tươi và sinh trưởng tốt. Một mẹo nhỏ của Tomax là hãy luôn chú ý đến nhu cầu của cây để điều chỉnh phương pháp chăm sóc hợp lý.