Phân vi sinh cố định đạm là một giải pháp phân bón hữu hiệu, giúp cải thiện năng suất cây trồng thông qua quá trình cố định đạm từ không khí. Sử dụng phân vi sinh vật cố định đạm không chỉ giúp giảm lượng phân hóa học mà còn bảo vệ môi trường và duy trì độ phì nhiêu của đất. Trong bài viết này, hãy cùng Tomax tìm hiểu kỹ hơn về phân vi sinh cố định đạm là gì, những đặc điểm nổi bật và cách sử dụng hiệu quả nhất để đạt được kết quả tốt cho cây trồng.
Vi sinh vật cố định đạm là gì?
Vi sinh vật cố định đạm, hay còn được gọi là vi khuẩn cố định đạm, là nhóm vi sinh vật quan trọng nhất trong việc cung cấp đạm cho đất và cây trồng. Nhóm này bao gồm các vi sinh vật nhân sơ, chủ yếu là vi khuẩn và vi khuẩn cổ, thường được gọi chung là vi khuẩn cố định đạm. Ngoài ra, một số loài thực vật bậc cao và động vật như mối cũng thiết lập mối quan hệ cộng sinh với các vi khuẩn này để tận dụng nguồn đạm từ không khí.
Nitơ (N) là một trong những nguyên tố dinh dưỡng không thể thiếu đối với cả cây trồng và vi sinh vật. Dù khí quyển chứa đến 78,16% nitơ, nhưng lượng nitơ tự nhiên này không thể trực tiếp sử dụng được cho cây. Để cây trồng có thể hấp thụ và sử dụng nitơ làm nguồn dinh dưỡng, quá trình cố định đạm nhờ vi sinh vật đóng vai trò thiết yếu. Nhờ đó, các loại cây trồng, đặc biệt trong nông nghiệp hữu cơ, mới có thể khai thác nguồn đạm này một cách hiệu quả.
Phân vi sinh cố định đạm là gì?
Phân vi sinh cố định đạm là loại phân chứa một hoặc nhiều loại vi sinh vật có khả năng cố định nitơ từ khí quyển. Nitơ là yếu tố cơ bản giúp duy trì sự sống của mọi tế bào, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cả thực vật và động vật. Mặc dù hàm lượng nitơ trong khí quyển rất phong phú, nhưng nitơ trong đất lại rất ít và không dễ dàng sử dụng cho cây trồng. Để giải quyết vấn đề này, các vi sinh vật cố định đạm sẽ hỗ trợ chuyển hóa nitơ thành dạng mà cây trồng có thể hấp thụ và sử dụng.
Các loại phân vi sinh cố định đạm
Phân vi sinh cố định đạm được phân chia dựa trên loại vi khuẩn có trong phân. Dưới đây là một số loại vi khuẩn cố định đạm phổ biến:
- Vi khuẩn Rhizobium: Còn được biết đến với tên gọi vi khuẩn nốt sần, Rhizobium thường sống cộng sinh trên các cây họ đậu, giúp cây hấp thụ nitơ từ khí quyển và chuyển hóa thành dạng đạm dễ hấp thụ.
- Vi khuẩn Sinorhizobium: Là loại vi khuẩn cộng sinh với cây đậu, giúp cây dễ dàng hấp thụ đạm từ không khí.
- Vi khuẩn Azotobacter: Loại vi khuẩn tự do sống trong đất, có khả năng hỗ trợ cây trồng hấp thụ khí nitơ dễ dàng. Đây là một trong những loại vi khuẩn được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trong sản xuất phân bón sinh học.
- Vi khuẩn Azospirillum: Là vi khuẩn sống tự do trong đất, giúp cây trồng hấp thụ đạm và các chất dinh dưỡng khác.
- Vi khuẩn Frankia: Sống cộng sinh với một số loài cây thân gỗ, hỗ trợ cây hấp thụ khí nitơ từ môi trường.
Đặc điểm của phân bón vi sinh cố định đạm
Phân bón vi sinh vật cố định đạm sở hữu những đặc tính nổi bật giúp nâng cao hiệu quả canh tác và bảo vệ môi trường:
- Là sản phẩm của quá trình phân hủy và phân giải các tế bào vi sinh vật trong môi trường.
- Cung cấp nguồn dưỡng chất tự nhiên cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
- Chứa vi sinh vật sống, do đó có thời hạn sử dụng tương đối ngắn.
- Phù hợp với nhiều loại cây trồng khác nhau, từ cây nông nghiệp đến cây công nghiệp.
- An toàn cho sức khỏe con người, vật nuôi và thân thiện với môi trường.
Xem thêm bài viết: Đạm cá là gì? 7 tác dụng của đạm cá đối với cây trồng
Tác dụng của phân vi sinh cố định đạm đối với đất và cây trồng
Phân vi sinh cố định đạm được sản xuất từ các loài vi sinh vật có khả năng cố định nitơ, mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho đất và cây trồng. Việc sử dụng loại phân này sẽ mang đến những tác động sau:
- Chuyển hóa nitơ từ không khí: Phân bón vi sinh cố định đạm giúp chuyển hóa nitơ trong khí quyển thành các hợp chất nitơ mà cây trồng có thể hấp thụ dễ dàng, từ đó cung cấp đủ lượng đạm cần thiết để cây phát triển khỏe mạnh.
- Tiết kiệm chi phí: So với việc sử dụng các loại phân bón hóa học, phân bón vi sinh vật cố định đạm giúp tiết kiệm chi phí đáng kể mà vẫn mang lại hiệu quả cao trong việc cung cấp dưỡng chất cho cây trồng.
- Giảm sâu bệnh: Loại phân này có khả năng hỗ trợ giảm thiểu tình trạng sâu bệnh hại cây, tạo điều kiện cho cây phát triển khỏe mạnh hơn.
- Tăng cường sức đề kháng: Cây trồng sử dụng phân vi sinh có khả năng chống chịu tốt hơn với các tác nhân gây hại từ môi trường, nhờ vào việc nâng cao sức đề kháng tự nhiên.
- Bảo vệ và cải tạo đất: Phân vi sinh không chỉ cung cấp dưỡng chất mà còn giúp cải tạo đất, gia tăng độ màu mỡ và phì nhiêu, góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên đất quý giá.
- An toàn và thân thiện: Phân vi sinh hoàn toàn an toàn cho con người, động vật và môi trường. Việc sử dụng phân vi sinh giúp duy trì sự cân bằng hệ sinh thái tự nhiên và bảo vệ môi trường sống.
Hạn chế của phân vi sinh cố định đạm
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc sử dụng phân vi sinh cố định đạm cũng có một số hạn chế mà người nông dân cần lưu ý:
- Chất lượng phụ thuộc vào chủng vi sinh: Phân vi sinh hiệu quả phải được sản xuất từ các chủng vi sinh có khả năng cố định nitơ cao và phù hợp với điều kiện pH của đất. Chất lượng phân cũng phụ thuộc vào mức độ cạnh tranh của các vi sinh vật.
- Bảo quản phức tạp: Phân vi sinh là sản phẩm chứa vi sinh vật sống, do đó, cần được bảo quản cẩn thận. Nhiệt độ quá cao trên 30°C hoặc ánh sáng mặt trời trực tiếp có thể làm chết vi sinh vật, giảm hiệu quả của phân.
- Dễ bị rửa trôi: Phân vi sinh dễ bị hòa tan và rửa trôi khi gặp mưa lớn, vì vậy không nên sử dụng trong mùa mưa để tránh lãng phí.
- Hiệu quả phụ thuộc vào điều kiện đất và khí hậu: Phân vi sinh vật cố định đạm thường chỉ phát huy tác dụng tối ưu khi được sử dụng trong các điều kiện đất đai và khí hậu phù hợp, đặc biệt ở vùng đất cao và với các loại cây trồng trên cạn.
Cách sử dụng phân vi sinh cố định đạm đúng kỹ thuật
Hiện nay, phân bón vi sinh cố định đạm ở Việt Nam thường được sản xuất dưới dạng bột màu nâu hoặc đen, do sử dụng than bùn làm chất mang vi khuẩn. Có hai phương pháp sử dụng phổ biến:
- Tẩm vào hạt hoặc rễ trước khi gieo trồng: Tẩm phân vi sinh vào hạt giống hoặc rễ cây trước khi gieo trồng và tiến hành trồng ngay trong vòng 10-20 phút để đảm bảo vi sinh vật còn hoạt động. Bón phân vi sinh vật cố định đạm cần phải theo liều lượng hợp lý. Liều lượng sử dụng phổ biến là 1kg phân vi sinh cho 100kg hạt giống.
- Bón trực tiếp vào đất: Phân bón vi sinh cố định đạm có thể được bón trực tiếp vào đất sau khi phát hiện cây trồng thiếu đạm. Nếu chưa bón phân vi sinh từ đầu, vẫn có thể bổ sung sau khi cây đã mọc rễ để hỗ trợ cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
Việc ứng dụng phân vi sinh cố định đạm vào sản xuất nông nghiệp không chỉ mang lại lợi ích về mặt kinh tế mà còn giúp bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng đất. Để tận dụng tối đa hiệu quả của phân vi sinh này, người nông dân cần nắm rõ cách sử dụng đúng kỹ thuật. Công ty Tomax Holding hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về phân vi sinh vật cố định đạm và áp dụng thành công vào quá trình canh tác của mình.